VRT NU brengt extra aanbod kunst- en cultuurprogramma's

Vanaf maandag 30 maart brengt VRT NU een zorgvuldige keuze van kunst- en cultuurprogramma’s. In deze coronaperiode zet de VRT dan ook volop in op een extra educatief aanbod, op vraag van het kunstonderwijs. Zo is er het literaire reisprogramma Paper trails en een selectie van de sterkste afleveringen van Iets met boeken, van het taalprogramma Man over woord en van Goudvis, dat topkunstenaars portretteert. Uitschieter in het aanbod is de reeks Enkele klassiekers van Jef Cornelis, een samenwerking tussen de VRT en ARGOS, centrum voor audiovisuele kunsten in Brussel.

“Dit extra educatief VRT-aanbod van cultuurprogramma’s komt er op vraag van het kunstonderwijs, maar iedereen met een hart voor kunst en cultuur zal deze tijdsdocumenten kunnen smaken. Persoonlijk kijk ik heel erg uit naar de kritische reportage rond ‘Documenta 5’ van Jef Cornelis - ik was toen nog niet eens ​ geboren, maar Documenta 5 was (kunst)historisch van onschatbare waarde. Ik ben ook wel heel benieuwd naar Cornelis’ ‘De langste dag’. Slow TV in tijden van corona! Uit de reeks ‘Paper trails’ grijp ik naar de aflevering rond Norwegian wood – Murakami is mijn favoriet!
​Tinka Claeys, coördinator cultuur x innovatie VRT

Cultuur, kunst en literatuur

Jan Leyers en Leon Verdonschot in Iets met boeken (c) VRT / Phile Deprez

Hendrik Willemyns in Paper Trails (c) VRT / Jan Mestdagh

Pieter Embrechts en Reinhilde Decleir in Man over woord (c) VRTMichael Borremans en Jef Lambrecht in Goudvis (c) VRT

Uit het rijke VRT-archief diept VRT NU 10 afleveringen op van Iets met boeken, een coproductie tussen Canvas en VPRO uit 2008 en 2009. Presentatoren Jan Leyers en Leon Verdonschot praten telkens met twee auteurs, een Nederlander en een Vlaming, over hun nieuwste boek. Met onder meer Ilja Leonard Pfeijffer, Saskia De Coster, Hafid Bouazza, …

In Paper trails (2010) stelt Hendrik Willemyns, bekend van de Belgische band Arsenal, aan de hand van zes documentaires zes meesterwerken uit de wereldliteratuur voor. De docu's zijn opgenomen op de locaties waar de boeken zich afspelen en/of tot stand zijn gekomen. We reizen onder meer van Fitzgeralds Minnesota naar Murakami’s Japan. Beeldimpressies en interviews laten ons kennismaken met de boeken en hun schrijvers, maar geven tegelijk ook een ruwe schets van de wereld in de 20ste eeuw.

Uit 2011 en 2012 komen twee volledige reeksen van het taalprogramma Man over woord, gepresenteerd door Pieter Embrechts, die op zoek gaat naar de schoonheid en geheimen van onze taal.

Ook 12 indringende portretten van Belgische topkunstenaars worden beschikbaar, in evenveel afleveringen van Goudvis. De camera volgt hen een jaar lang op het podium, in hun atelier, tijdens repetities, premières en vernissages, maar ook thuis, achter de coulissen van hun ‘publieke’ leven. Daar komt de goudvis in hun privé-bokaal tot rust. Met o.a. Michael Borremans, Lieve Joris, Tom Lanoye,… (meer informatie over de kunstenaars onderaan dit persbericht).

Jef Cornelis

Tot slot sloeg de VRT de handen in elkaar met ARGOS, centrum voor audiovisuele kunsten, om ook de internationaal gelauwerde, artistieke documentaires van de vroegere VRT-regisseur Jef Cornelis aan te bieden. 

Jef Cornelis was actief bij de openbare omroep van 1964 tot 1998, en liet een indrukwekkend oeuvre na van films en programma’s over hedendaagse kunst. Hij was een grote pleitbezorger van hedendaagse beeldende kunst en zette het televisiemedium, toen het massamedium bij uitstek, in om het over kunst te hebben. De televisie bracht kunst daarbij niet louter in beeld, maar nam actief haar positie in als deelnemer in het gesprek. Dat leverde unieke portretten, discussies, inzichten en eigen kunstwerken op. Cornelis tartte daarbij het keurslijf en verkende de mogelijkheden en de belemmeringen van het televisiescherm in de woonkamers ten volle.

Niels Van Tomme, directeur ARGOS, centrum voor audiovisuele kunsten: “Het werk van Jef Cornelis blijft een belangrijke toetssteen van hoe er kritisch en onafhankelijk met het audiovisuele medium kan omgesprongen worden Dat dit een carrière lang gebeurde in de context van de openbare omroep, blijft indrukwekkend. Zijn oeuvre bevat een schat aan essentiële culturele bijdragen die de laatste jaren, via de distributieactiviteiten van ARGOS, internationale bekendheid hebben verworven, zoals meest recent nog in een grote overzichtstentoonstelling in Londen. Het maakt me dan ook gelukkig om via deze samenwerking het werk van Jef Cornelis terug aan een breder Belgisch publiek te kunnen presenteren. Deze unieke samenwerking tussen VRT en ARGOS tijdens een ongeziene crisisperiode, stemt mij hoopvol over nieuwe manieren van samenwerken tussen de culturele sector en de openbare omroep.”

Het volledige cultuuraanbod op VRT NU vindt u hier.

 Volgende programma's uit het VRT NU-aanbod sluiten aan bij de vakgebieden Cultuur en Nederlands via www.vrtnu.be/onderwijs of in de app van VRT NU : 

Iets met boeken

Paper Trails

Goudvis

Robbrecht en Daem
​Architectuur moet dienstbaar zijn, volgens architecten Paul Robbrecht en Hilde Daem. Het concertgebouw in Brugge bijvoorbeeld is geen spektakelarchitectuur, maar wel een gebouw waarin spektakels goed gedijen. Deze documentaire film gaat op zoek naar de stille spraakkunst van het veelzijdige oeuvre van Robbrecht en Daem, dat een groeiend succes kent in binnen- en buitenland. Die grammatica heeft een duidelijk picturaal elan: hoe valt het daglicht binnen in een woning, welk parcours kan je volgen in een publieke ruimte waarin kunst wordt geïntegreerd? Al wandelend door zowel grote als kleine projecten wordt een boog gemaakt tussen boshut en concertgebouw, tussen paviljoenen en een oude melkerij.

Berlinde De Bruyckere
​Berlinde De Bruyckere maakt beeldend werk dat je niet met rust laat. Krachtige sculpturen zijn het, van een tengere vrouw. Beelden die recht naar het hart gaan, over kwetsbaarheid, verlies en dood. Maar altijd legt ze iets van troost in haar figuren - mededogen, stilgelegde pijn. Schoonheid als ultieme verzachtende omstandigheid.

Michaël Borremans
​Michaël Borremans maakt trage beelden. Hij schildert in een stijl die aan oude meesters doet denken, al zit er in zijn virtuositeit altijd een weerhaakje: wat je te zien krijgt, is niet zelden benauwend, of regelrecht absurd. Tegelijk steekt deze schilder (die ook een gelauwerd filmmaker is) zijn tong uit naar de kunstgeschiedenis en maakt hij, zoals in deze uitzending, in een museum in Wenen letterlijk een knieval voor Velázquez. Bedrieglijk beminnelijk zijn z’n doeken. Terecht wordt hij de ‘coming man’ van de schilderkunst in dit land genoemd.

Tom Lanoye
​Tom Lanoye (°1958) is schrijver, polemist en podiumbeest. Als succesvolle slagerszoon met een brilletje en oprichter van de N.V. L.A.N.O.Y.E. excelleert hij zowel in theaterteksten als in columns, vertalingen/bewerkingen, poëzie en een hele reeks (vaak bekroonde) romans. Niet toevallig is hij ook de uitvinder van de term ‘literaire divo’. 

Raoul De Keyser
​Raoul De Keyser (1930 - 2012) wordt de sfinks van de Belgische schilderkunst genoemd. Onbenaderbaar, soeverein. Een oude meester die liever niet geïnterviewd wou worden, omdat hij dan moest vertellen waar zijn schilderijen over gaan. Terwijl ze over het schilderen zelf gaan. Een laatbloeier was hij, en een autodidact in de kunst. Zijn werk abstraheert dingen uit zijn directe omgeving (een deurklink, een tuinslang, een voetbalkous aan een waslijn) en heeft altijd iets speels en tegendraads tegelijk. Zoals zijn favoriete verfkwast ‘schuren’ moet. De Keyser wandelde graag. De beelden die hij tijdens de heenreis opslaat, zegt hij, zijn totaal anders dan tijdens de terugtocht langs dezelfde weg. Zijn eigenzinnige oeuvre wordt intussen internationaal erkend als topklasse.

Lieve Joris
​Lieve Joris (°1953) staat altijd klaar om te vertrekken naar verre oorden die haar nieuwsgierig maken; zoals China, waar ze momenteel verblijft. In haar werk toont ze zich volgens Geert Mak geen reis- maar een blijfjournalist. In De Golf beschrijft ze ontmoetingen in de Arabische wereld en merkt als vroege waarnemer de tegenstrijdigheid op tussen traditionele waarden en snelle rijkdom. Mali blues probeert de wereld van Afrikaanse magie te doorgronden. In Het uur van de rebellen en De hoogvlaktes confronteert Joris ons met de tragiek van het 21ste-eeuwse Congo en tracht ze de psychologie van de rebel te begrijpen (“Il ne fallait pas être nègre”). Met haar verfijnde pen leent Lieve Joris ons haar blik om beter naar de mensen te kijken, naar wat ontsnapt door ideologische vooringenomenheid en achter de etalage zit.

Guy Joosten
​Guy Joosten (°1963) is één van de oprichters van de spraakmakende Blauwe Maandag Compagnie in Antwerpen. Hij was er artistiek leider en regisseur, tot hij in 1991 zijn overstap maakte naar de opera. Hij werkt voor de Vlaamse Opera en De Munt, maar wordt ook gevraagd voor de operahuizen in Madrid, Londen, Wenen, Zweden en New York. Elk verhaal, zegt hij, moet je kunnen vertellen aan een tafel en een stoel. Zolang je maar de partituur van de grote gevoelens zichtbaar maakt. Goudvis volgt Joosten op zijn pendeltocht tussen werk- en privéleven: als teamleider in Hamburg, als lesgever in zijn operaklas in Antwerpen, als regisseur tijdens de premièreweek van ‘Salomé’ in Barcelona. Rustpunten in zijn hectisch bestaan vormen zijn gezin, Catalonië en het voetbal.

Wim Delvoye
​Wim Delvoye (°1965) verwierf internationale bekendheid met kunstwerken die vaak als ironisch en provocerend worden bestempeld, zoals zijn beruchte kakmachine of getatoeëerde varkens. Minder bekend is zijn kunst met een grote K: constructies die flirten met gotische architectuur, zijn jongste passie.

Hans Op de Beeck
​Hans Op de Beeck (°1969) wil iets vertellen over deze tijd. Of hij nu een film regisseert, een sterrenhemel schildert, een draaimolen bouwt of een luxeschip in plexiglas: telkens weer houdt hij ons een spiegel voor. Tot we de barst zien. Telkens weer lokt Op de Beeck ons in zijn wereld vol schoonheid. Maar er wringt iets, bij nader inzien.

Ann Veronica Janssens
​Ann Veronica Janssens (°1956) behoort als vernieuwend beeldend kunstenaar tot de wereldtop. Met elementen als licht, geluid, mist en vloeistoffen maakt ze installaties die voluit de zintuigen aanspreken en de grenzen van de klassieke beeldhouwkunst aftasten.

Stéphane Beel
​Architect Stéphane Beel (°1955) is een pionier van de Nieuwe Eenvoud die zich afzet tegen spektakelarchitectuur. In de ogen van Beel hoort een architect zich niet op te dringen als ‘kunstenaar’. “Ik probeer zo weinig mogelijk creatief te zijn” is één van de paradoxale uitspraken die hij graag gebruikt.

Dirk Braeckman
​In zijn vaak zwart-witte beelden behandelt Dirk Braeckman (° 1958) de fotografie als een schilder. Als hij al in opdracht werkt, maakt hij beelden die je niet van zo’n opdracht verwacht, zoals bij de portretten van de koning en de koningin. Welke plaats neemt de fotografie in zijn leven in? Goudvis probeert het te achterhalen.

Enkele klassiekers van Jef Cornelis

De straat (1972) Wat als men de straat niet als een loutere verkeersader, maar als een uitdrukking van de maatschappij zelf zou beschouwen?

Documenta 5 (1972) Cornelis bracht Documenta 5 in beeld, georganiseerd in Kassel (Duitsland) in 1972. Een eerste ‘spektakeltentoonstelling’ zeg maar, met werk van onder andere Marcel Broodthaers, Gerhard Richter, Ed Ruscha.

Rijksweg N1 (1978) Nadat de autosnelweg in de jaren ‘70 werd geïnstalleerd, ligt Rijksweg N1 (Antwerpen - Brussel) er verlaten bij. Een analyse van de noodlottige urbanisering van Vlaanderen.

OMA: Rem Koolhaas (1985) ​ Een interview met architect Rem Koolhaas over zijn kantoor OMA (Office for Metropolitan Architecture).

De langste dag (1986) De oorspronkelijk meer dan zes uur durende uitzending De Langste Dag is gewijd aan Initiatief ‘86 en Chambres d’Amis in Gent. VRT NU brengt de uitzendklare versie waarbij onderbrekingen en dergelijke uit de montage werden gehaald.

3 X kunstonderwijs (1987) ​ Jef Cornelis en zijn ploeg bezochten vier Vlaamse kunstinstituten en brachten steeds drie dagen door met drie kunstenaars, drie theoretici, drie kunsthandelaars en drie curatoren. Chris Dercon trad op als gids en gespreksleider.

Landschap van kerken (1989) Kerken zoals de Bloedkapel in Brugge, Sint-Carolus Borromeus, Scherpenheuvel, de abdijkerk van Vlierbeek in al hun puurheid.