‘Voor elke 1 euro dotatie brengt de VRT 2,5 euro op voor de economie’

“We willen duidelijk maken welke meerwaarde we als publieke omroep realiseren, vandaar dit onafhankelijke onderzoek”, zegt gedelegeerd bestuurder Paul Lembrechts. “De VRT heeft een sterke maatschappelijke impact. En nu bevestigt deze studie ook onze economische impact: 1 euro belastinggeld investeren in de VRT levert 2,5 euro op voor de economie. Bespaar je op de VRT dan bespaar je ook op de economie en samenleving. En dat terwijl we een efficiënte publiek omroep zijn: per Vlaming gaat er jaarlijks 41 euro belastinggeld naar de VRT, 35 procent minder dan het Europese gemiddelde.”

Luc Van den Brande, voorzitter van de Raad van Bestuur van de VRT: “De publieke omroep speelt een onmiskenbare rol op vele vlakken; ook op economisch vlak. En dat is nu becijferd. Het geeft de omroep een extra dimensie te weten dat er niet alleen informatie, inspiratie en verbinding is, maar ook een niet te onderschatten economische meerwaarde. Ook wordt duidelijk dat de inkomsten van de VRT uit commerciële communicatie geen negatieve invloed hebben op de inkomsten van de commerciële omroepen.”

Het onderzoek

De VRT heeft in de eerste plaats een maatschappelijke opdracht. De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor de economische impact van de publieke omroep. Het nieuwe onderzoek, in opdracht van de VRT en onafhankelijk uitgevoerd door imec-SMIT, VUB in samenwerking met Flanders Business School, KU Leuven, gaat nu dieper in op die economische rol van de VRT in Vlaanderen. Het onderzoek toont aan dat de VRT duidelijk economische impact heeft:

• Economische return: elke euro die de overheid in de VRT investeert, levert 2,5 euro op voor de economie
• De VRT als hefboom voor innovatie en ondernemerschap
• De VRT is de stabiele motor voor de Vlaamse productiesector
• De VRT is cruciaal voor een bloeiende radio-advertentiemarkt in Vlaanderen
• De VRT draagt sterk bij tot het succes van lokaal muziektalent

Economische return: 1 euro levert 2,5 euro op voor de economie

De VRT kreeg een dotatie van 267 miljoen euro van de overheid in 2016. Het nieuwe onderzoek toont nu aan dat elke euro die de overheid in de VRT investeert veel meer opbrengt voor Vlaanderen: de totale economische impact van de VRT is 670 miljoen euro, uitgedrukt in tewerkstelling komt dit neer op 5.768 voltijdse banen. Elke geïnvesteerde euro levert dus 2,5 euro op voor de economie. Een groot deel van haar middelen besteedt de VRT aan leveranciers, met name de onafhankelijke productiesector, die deze middelen inzetten in onze economie. Daarnaast besteedt de VRT als werkgever een belangrijk deel van haar middelen aan haar medewerkers die deze op hun beurt weer in de economie brengen.

_{Zie grafiek 1 'De economische return' onderaan dit bericht}

VRT als hefboom voor innovatie en ondernemerschap

Innovatie is en blijft een belangrijke opdracht voor de VRT. Het onafhankelijke onderzoek toont aan dat de VRT met innovatieprojecten haar rol als hefboom voor innovatie in Vlaanderen vervult. In 2017 voerde de VRT 13 onderzoeksprojecten uit in samenwerking met Vlaamse en internationale mediapartners, andere openbare omroepen, onderzoekinstellingen en universiteiten. Dankzij deze intensieve samenwerking kunnen de Vlaamse partners meer innoveren, en brengen ze ook extra middelen voor innovatie naar Vlaanderen.

“We willen met de VRT een motor voor media-innovatie in Vlaanderen zijn”, legt Paul Lembrechts uit. “Een afzonderlijke dotatie voor innovatie is er niet meer. Daarom financiert de VRT innovatie met eigen middelen. Daarnaast gaan we op zoek naar fondsen, onder meer bij Europa. We werken samen met partners die op hun beurt nog extra middelen aanbrengen. Die aanpak levert resultaten op, voor de VRT en voor de sector. Gezien het belang voor de economie blijft de VRT hiervoor op zoek gaan naar extra middelen.”

Naast afzonderlijke innovatieprojecten is er VRT Sandbox. Dit is de interne VRT-afdeling die samenwerkingen met start-ups, kmo’s uit de mediasector en andere innovatieve organisaties aangaat. Met Sandbox biedt de VRT diverse bedrijven ruimte en samenwerking aan om nieuwe producten en diensten te demonstreren en uit te testen. Dit samenwerkingsmodel werkt met succes. De partners van Sandbox zagen tussen 2015 en 2017, toen ze met VRT Sandbox samenwerkten, hun aantal medewerkers toenemen. In die periode hebben ze bovendien voor 19,7 miljoen euro nieuw kapitaal opgehaald. Omwille van deze positieve impact op de innovatiesector blijft Sandbox de komende jaren een belangrijk speerpunt voor de VRT.

Paul Lembrechts: “We blijven doorgaan met VRT Sandbox. Door dit initiatief kunnen Vlaamse start-ups nieuwe medewerkers en ook nieuw kapitaal aantrekken. Bovendien neemt de VRT het voortouw voor een Europese Sandbox-hub, waardoor het Vlaamse succesvolle model internationaal weerklank krijgt.”

_{Zie grafiek 2 'Impact VRT Sandbox op innovatiesector' onderaan dit bericht}

De VRT is de stabiele motor voor de Vlaamse productiesector

Tussen 2014 en 2017 besteedde de VRT jaarlijks gemiddeld 58,5 miljoen euro aan de onafhankelijke productiesector en 17 miljoen euro aan de facilitaire sector. Het onderzoek toont hoe de VRT een stabiele motor is voor de Vlaamse productiesector. Zo vormt de VRT een van de  belangrijkste hefbomen voor de instandhouding van Vlaamse kwaliteitsfictie, kinderfictie en documentaires. De publieke omroep is ook coproducent van gemiddeld 11 films per jaar.

Paul Lembrechts: “De VRT is de belangrijkste coproducent van fictie in Vlaanderen. We werken samen met heel veel productiehuizen, van Vlaamse oorsprong en onderling zeer divers. Met hen delen we onze missie om fictie te maken die Vlaanderen verbindt. Door samen de productiekwaliteit te verhogen, vindt de Vlaamse fictie de weg naar de internationale markt. Op die manier komen extra middelen naar Vlaanderen, die op hun beurt opnieuw in de productiesector geïnvesteerd worden.”

De VRT voert nu al een aantal jaren een doorgedreven fictiebeleid. Gebaseerd op betere scenario’s en een hoger kwaliteitsniveau van de producties draagt dit beleid ertoe bij dat de Vlaamse productiesector meer internationale samenwerkingen kan aangaan. Vanwege dit succes willen we dit fictiebeleid verderzetten en de promotie hiervan versterken.

^{Zie grafiek 3 'Vlaamse productiesector' onderaan dit bericht}

De VRT ondersteunt de radio-advertentiemarkt in Vlaanderen

Radio is immens populair in Vlaanderen. De studie toont aan dat die unieke sterke positie van radio in het Vlaamse medialandschap te danken is aan de combinatie van de sterke radiomerken van de VRT met die van de commerciële omroepen.

Daardoor is radio bij de adverteerders uitzonderlijk populair. De radioreclamemarkt is sinds 2011 jaarlijks gemiddeld met 5,5 procent gegroeid. Dat is aanzienlijk meer dan de groei van het bruto nationaal product of de inflatie. Internationaal gezien is Vlaanderen (samen met Franstalig België) een uitschieter wat betreft het aandeel van radioreclame in de advertentiemarkt.

De VRT kent evenwel al jarenlang een plafond voor inkomsten uit radioreclame. Als onderdeel van de onafhankelijke studie werden verschillende scenario’s gesimuleerd waarbij de impact van het reclameplafond werd ingeschat. Zowel een beperking van de reclamezendtijd, als een prijsdaling, als een mengvorm van deze beide heeft een nefast effect op alle omroepen. Bovendien leiden die beperkingen niet tot een verhoging van de inkomsten voor de private mediaspelers.

Paul Lembrechts: “We houden ons aan het plafond voor reclame-inkomsten uit de radiomarkt. Al toont dit onderzoek wel aan dat dit plafond niet noodzakelijk een positief effect heeft op deze markt. Adverteerders kopen een combinatie van advertentieruimte bij openbare én commerciële omroepen. Het plafond kan hen beperken bij die nationale of regionale campagnes. Op die manier kan het plafond de markt zelfs verstoren.”

^{Zie grafiek 4 'Bereik VRT-radio's' onderaan dit bericht}

De VRT als accelerator voor lokaal muziektalent

Bijna 18.000 lokale nummers en 6.900 Vlaamse artiesten vonden in 2017 hun weg naar het Vlaamse publiek uitsluitend via de VRT-radio’s. Door de diversiteit van het VRT-muziekbeleid heeft elk radionet z’n eigen profiel waardoor een rijke verscheidenheid aan artiesten en muziekgenres aan bod komt.

Paul Lembrechts: “Ook op het vlak van muziek willen we divers en versterkend voor artiesten zijn. Dat we daarin slagen, kunnen we ook aantonen met onze playlists. Daarin komen heel uiteenlopende artiesten aan bod die je enkel bij de VRT hoort. We bieden ook kansen aan nieuwe talenten met initiatieven als De nieuwe lichting van Studio Brussel en Start to DJ van MNM maar ook Speel het hard met Thomas Van der Veken online op Canvas.be. Voor artiesten als Tamino kon de VRT mee dienen als springplank voor zijn succesvolle carrière. Artiesten zoals Buurman of Eva De Roovere hoor je bij de VRT-radio’s, niet bij andere Vlaamse zenders.”

De muziekprofielen van de VRT-radionetten zijn volgens het onderzoek cruciaal voor de Vlaamse muziekindustrie. Het publiek ontdekt Vlaamse artiesten door de airplay bij de VRT-radio’s, de VRT versterkt de muzieksector door het organiseren van talentenzoektochten en muziekevenementen (zoals Zomerhit, de Mia’s en de Showcases van Studio Brussel). Bovendien verbinden we het Vlaamse publiek met het capteren van muziekevenementen voor radio, televisie en online. Zo geven we de Vlaamse muzieksector in een kleine taalregio alle kansen om zich te ontwikkelen.

De VRT betekent bovendien nog op een andere manier een economische meerwaarde voor de muzieksector. Jaarlijks betaalt de VRT auteursrechten en naburige rechten uit aan de beheersvennootschappen voor artiesten en auteurs. In 2017 was de VRT goed voor in totaal 30 procent van de jaarlijkse inkomsten van de grote vennootschappen. Ook dit draagt bij tot de versterking van de muzieksector.

Conclusie

De resultaten van dit onderzoek zijn duidelijk. De investering van de Vlaamse overheid in de VRT rendeert. Naast de maatschappelijke impact van de publieke omroep brengt elke euro er 2,5 euro op voor de Vlaamse economie. De Vlaamse media- en technologiesector kan projecten uittesten, mensen aanwerven, middelen binnenhalen en groeien met de hulp van de VRT als hefboom. De Vlaamse productiesector breekt internationaal door in samenwerking met de VRT. Dat het Vlaamse radiolandschap springlevend en uniek is, is deels te danken aan de publieke omroep. De VRT heeft de ambitie om Vlaamse artiesten te blijven helpen.