AI-assistenten zoals ChatGPT of Copilot vaak onbetrouwbaar als nieuwsbron: 45% van de antwoorden is fout

Woensdag 22 oktober 2025 - AI-assistenten zoals ChatGPT, Copilot, Gemini of Perplexity geven in bijna de helft van de gevallen onjuiste of misleidende nieuwsantwoorden. Dit blijkt uit een grootschalig Europees onderzoek naar de betrouwbaarheid van nieuws via AI-assistenten uitgevoerd door de European Broadcasting Union (EBU) en BBC, waar VRT ook aan meewerkte. In totaal namen 22 publieke omroepen uit 18 landen deel. De fouten komen voor in alle landen, bij alle talen en op alle platformen.

45% van de geteste antwoorden bevat fouten, gaande van verkeerde bronvermelding tot feitelijke onnauwkeurigheden. Vooral de bronvermelding schiet tekort: in 31% van de gevallen ontbreken of kloppen de verwijzingen niet, en 20% van de antwoorden bevat feitelijke fouten zoals verzonnen of verouderde informatie. Het slechtst scoort Gemini, met significante problemen in 76% van de geteste antwoorden.

Karel Degraeve, expert innovatie bij VRT NWS: "Toen we vroegen wat de laatste informatie was over de crisis bij Open VLD, gaf Gemini (AI van Google) een antwoord waarin Paul Van Tigchelt nog werd genoemd als minister van Justitie, terwijl hij die functie al lang niet meer bekleedt. Ook werd er gesproken over de impact op de regeringsvorming na de verkiezingen, terwijl die al achter de rug waren. Zulke fouten tonen aan dat AI-chatbots moeite hebben om de nieuwsfeiten op een rijtje te zetten en oude van nieuwe informatie te onderscheiden. Dat versterkt een wantrouwen in nieuws."

Oproep tot betrouwbare AI

VRT benadrukt het belang van betrouwbare nieuwsvoorziening en ziet in dit onderzoek een bevestiging van haar keuze om voorlopig AI-assistenten geen toegang te verlenen tot haar nieuwscontent. Daarnaast wil de publieke omroep in gesprek gaan met andere mediabedrijven in Vlaanderen. Internationaal roept VRT samen met EBU en de andere publieke omroepen AI-bedrijven op om de vastgestelde problemen aan te pakken. Ze pleiten voor een structureel overleg met beleidsmakers voor een blijvende monitoring van AI-assistenten. 

Griet De Craen, directeur informatie:"De huidige manier waarop AI-chatbots nieuws verwerken, is onvoldoende betrouwbaar. Door onze content af te schermen, geven we een duidelijk signaal aan de grote technologiebedrijven: betrouwbare en gecontroleerde informatie is essentieel voor VRT NWS én voor het vertrouwen van het publiek."

Het onderzoek bouwt voort op eerdere BBC-studies en bevestigt dat de problemen systematisch zijn. De evaluatie gebeurde op basis van meer dan 3.000 AI-antwoorden, beoordeeld door professionele journalisten uit de deelnemende landen. VRT leverde input via nieuwsredacties, en werkte mee aan de analyse en contextualisering van de resultaten.

Focus op mediawijsheid en AI-geletterdheid

VRT zet sterk in op mediawijsheid en AI-geletterdheid, met concrete initiatieven zoals het EDUbox-lessenpakket rond AI en een thematische AI-week op Karrewiet, nws.nws.nws en de sociale media van VRT NWS. Kinderen, tieners en jongeren kregen uitleg over AI via AI-gegeneerde uitzendingen en klasinterventies. Door jongeren actief te betrekken en hen kritisch te leren omgaan met AI, draagt VRT bij aan een generatie die technologie niet alleen gebruikt, maar ook begrijpt en doorziet. Ook in een aangepast programma-aanbod, gebundeld op VRT MAX, en de recente campagne tegen valse profielen, verbindt de publieke omroep verschillende generaties met digitale tips en inzichten.

Deze educatieve aanpak sluit nauw aan bij het bredere AI-beleid van VRT, dat inzet op een verantwoord en transparant gebruik van artificiële intelligentie. Daarin focust de publieke omroep op de mogelijkheden van AI met het oog op toegankelijkheid, efficiëntie en creativiteit.

Lieven Vermaele, directeur partnerships, data & AI: "Als publieke omroep zetten we artificiële intelligentie strategisch in: niet als hype, maar als technologie die onze maatschappelijke opdracht versterkt. Daarom hebben we een AI-beleid dat innovatie koppelt aan vertrouwen, met transparantie, menselijke controle en publieke waarde als fundament. Zo positioneert VRT zich als een toekomstgerichte speler die technologie inzet ten dienste van de samenleving."